Bài 13: Đầu tư (1)

Bạn có thể tiết kiệm tiền sinh hoạt phí để mua các món đồ mình thích như hàng công nghệ và điện tử. Bạn có thể dành dụm tiền từ thu nhập hàng tháng để mua trải nghiệm cá nhân như du lịch và kỳ nghỉ hằng năm. Nhìn chung, bạn có thể áp dụng tất cả biện pháp ‘tăng thu (nhập) giảm chi (phí)’ để đạt sự ổn định về tài chính. Tuy nhiên, bạn không thể đạt đến sự tự do thoải mái về tài chính chỉ bằng con đường tiết kiệm. Bên cạnh các chi phí phát sinh liên tục hàng tháng, số tiền còn lại mà bạn tiết kiệm được còn bị chi phí vô hình khác bào mòn. Đó là lạm phát, là sức mua của tiền Đồng bị mất giá theo thời gian. Bạn có thể nhìn giá cả các mặt hàng mình thường xuyên mua và sử dụng thay đổi theo năm tháng để cảm nhận giá trị đồng tiền thay đổi thế nào. Nếu cách đây 10-15 năm bạn có thể tự tin bước ra đường với số tiền 100,000-200,000 đồng trong túi, thì cùng số tiền đó hiện nay không còn mua được nhiều món nữa.

Hiện nay các ngân hàng thương mại đang trả lãi suất trung bình 5-6% cho tiền gửi kì hạn 12 tháng, nhưng đồng thời lạm phát cũng dự báo đạt 3% trong năm 2021. Điều đó có nghĩa là nếu bạn gửi tiết kiệm 100 triệu đồng vào ngân hàng thì 12 tháng sau sẽ nhận cả gốc và lãi là 106 triệu đồng. Tuy nhiên, sức mua trên số tiền 106 triệu đó cũng bị mất giá đi 3% do bị hao mòn từ lạm phát.

Trong điều kiện bình thường, các ngân hàng luôn cố gắng huy động tiền gửi từ dân cư với một lãi suất đủ hấp dẫn, trung bình lớn hơn lạm phát năm khoảng 2-3% để thu hút nguồn vốn cho hoạt động kinh doanh của mình. Điều đó có nghĩa là tiền lãi mà bạn nhận được cũng giới hạn trong mức lãi suất mà ngân hàng cam kết trả. Đối với nhiều người, mức chênh lệch này là không đủ. Tuy nhiên, người gửi tiền không bao giờ lo lắng về rủi ro mất vốn, do tiền gửi của bạn được Ngân hàng nhà nước bảo đảm. Nói cách khác, bạn hy sinh kỳ vọng lợi nhuận thu được để bảo vệ mình trước các rủi ro có thể phát sinh. Đây là khái niệm cơ bản trong đầu tư, mà tiền gửi cũng là một dạng đầu tư có mức rủi ro thấp nhất.

Ở các phần tới, chúng ta sẽ tìm hiểu về các loại hình đầu tư khác phổ biến ở Việt Nam có mức lợi nhuận kỳ vọng cao hơn, nhưng cũng đi kèm với rủi ro tương ứng. Các loại hình đầu tư này là một phần không thể thiếu để bạn đạt được các mục tiêu tài chính của mình.